भारतात प्रत्येक सण अगदी आनंद आणि उत्साहात साजरा केला जातो. होळी हा असा हिंदू सण आहे ज्यात रंग आणि आनंदाची अक्षरशः उधळण केली जाते. होलिकादहन, रंगपंचमीचा आनंद लुटण्यासाठी प्रत्येकजण या सणाची वाट पाहत असतो. या सणासाठी घरोघरी विशेष तयारी केली जाते. संपूर्ण भारतात हा सण मोठ्या जल्लोषात साजरा केला जातो. विशेष म्हणजे हा सण साजरा करण्यासाठी काही खास खाद्यपदार्थही केले जातात. यासाठीच प्रत्येकाला या सणाची माहिती माहीत असायला हवी. म्हणूनच जाणून घेऊया होळी सणाची माहिती मराठी आणि बरंच काही.
होळी कधी आहे, हे सर्वांना कळेल; पण आपण होळी का साजरी करतो हे तुम्हाला माहीत आहे का? होळीचे नाव ऐकताच मनामध्ये आनंदाची, आनंदाची भावना निर्माण होते. होळी हा रंगांचा सण आहे ज्यामध्ये लहान मुलांपासून वृद्धापर्यंत सर्वजण सामील होतात आणि हा दिवस मोठ्या उत्साहाने साजरा करतात, म्हणून या सणाला सर्व आनंदाचा सण असेही म्हणतात.
आपल्या भारतासारखा जगात दुसरा कोणताही देश नाही, जिथे लोक एकत्र येतात आणि कोणताही भेदभाव न करता बंधुभावाने सर्व सणांचा आनंद घेतात. हा सण हिंदूंचा मुख्य आणि लोकप्रिय सण आहे, परंतु तरीही सर्व धर्माचे लोक एकत्र येऊन हा सण प्रेमाने साजरा करतात, त्यामुळे या सणामुळे एकमेकांबद्दल आपुलकी वाढते आणि त्यांना जवळ येते. आपल्या देशात साजरे होणाऱ्या सर्व सणांच्या मागे एक पौराणिक आणि सत्य कथा दडलेली असते. त्याचप्रमाणे होळीत रंग खेळण्यामागेही अनेक कथा आहेत. आज या लेखातून आपण जाणून घेणार आहोत की होळी सण का साजरा केला जातो?
होळी सणाची माहिती आणि होळी कधी साजरी करतात – Holi Information In Marathi
होळीचा सण आनंद आणि उत्साह घेऊन येतो. महाराष्ट्रात फाल्गुन पौर्णिमेपासून ते फाल्गुन वद्य पंचमीपर्यंत दोन ते पाच दिवस होळी साजरी करण्यात येते. यावर्षी 17 मार्च 2022 या दिवशी होळी तर 22 मार्च 2022 पर्यंत रंगपंचमीचा सण आहे. या रंगपंचमी सणाची माहिती विशिष्ट आहे. संपूर्ण भारतात होळीचा सण साजरा केला जातो. एवढंच नाही तर या सणाला भारतातील प्रत्येक प्रांतात अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. यासाठी सर्वांना होळी माहिती (holi festival information in marathi) असायलाच हवी. होलिकादहन केल्यावर दुसऱ्या दिवशी गुलाल, अबीर आणि विविध रंगाची उधळण करून धुळवड साजरी केली जाते. भारतात महाराष्ट्र, आंध्रप्रदेश, पश्चिम बंगाल, राजस्थान, गुजरात, आसाम, बनारस, बिहार, छत्तीसगढ, दिल्ली, गोवा, गुजरात, हरियाणा, हिमाचल प्रदेश, जम्मू काश्मिर, झारखंड, कर्नाटक, मध्यप्रदेश, मणिपूर, मथुरा – वृंदावन, नागालॅंड, ओरिसा, पांडेचरी, उत्तरप्रदेश, तामिळनाडू, उत्तराखंड या ठिकाणी होळी साजरी केली जाते.
भारतात प्रत्येक प्रांतात निरनिराळ्या पद्धतीने होळी साजरी केली जाते. महाराष्ट्रात होळीचा सण शिमगा या नावाने प्रसिद्ध आहे. गणेशोत्सवाप्रमाणेच शिमग्यालाही कोकणात उत्साहाचं वातावरण असतं.
होलिका दहन (Holika Dahan)
Shutterstock
संपूर्ण भारतात या सणाला होलिकादहन केलं जातं. मात्र प्रत्येक प्रांतातील होलिकेची रचना निरनिराळ्या पद्धतीने केली जाते. महाराष्ट्रात काही ठिकाणी होळीच्या आदल्या दिवशी बारा वाजता तर काही ठिकाणी पहाटे होलिका दहन केलं जातं. यासाठी घरोघरी छोटी अथवा सार्वजनिक ठिकाणी लहान मोठ्या होलिका उभारल्या जातात. गावकरी एकत्र येऊन प्रार्थना, मंत्रोउच्चारात होलिकेचं दहन करतात. कोकणात होलिका दहन केल्यावर बोंब मारण्याची प्रथा आहे. होळीत नारळ अर्पण करून तिला नैवेद्य दिला जातो. हा नैवेद्य खाण्यासाठी काही तरबेज गावकरी जळत्या होलिकेत हात घालून तो नारळ काढतात. अग्निदेवतेची कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी होलिकादहन केलं जातं. वसंत ऋतूच्या आगमनामुळे या काळात वातावरणात थंडावा निर्माण झालेला असते. होलिका दहन केल्यामुळे वातावरणाचा समतोल राखण्यास मदत होते.
धुलीवंदन (Dhulivandan)
होलिका दहन केल्यानंतर पुढील पाच दिवस महाराष्ट्रात धुळवड अथवा रंगपंचमी साजरी केली जाते. एकमेकांना गुलाल अथवा विविध रंग लावून आणि पाण्याने रंगपंचमी खेळली जाते. यामागे सर्वांनी एकत्र येणे हा उद्दिष्ट असतो. रंग हे आनंद आणि उत्साहाचं प्रतिक असतात. म्हणून या रंगाची उधळण करून हा सण साजरा केला जातो. नाच, गाणी आणि रंग खेळून सगळीकडे धुळवड साजरी केली जाते.
भांग खाण्याची प्रथा
भारतात काही ठिकाणी होळीच्या दिवसांमध्ये भांग पिण्याची प्रथा आहे. भांग एकमेकांना देऊन त्यांची मजा घेणं हा या मागचा उद्दिष्ट असतो. भांग घेतल्यानंतर लोकांच्या वागण्याबोलण्यावरचं नियंत्रण सुटते. ज्यामुळे जाणिवपूर्वक इतरांना भांग देऊन त्यांची मजा घेतली जाते. हा केवळ एक मनोरंजनाचा भाग असतो. म्हणूनच सार्वजनिक ठिकाणी होळी साजरी करताना भांग घेण्यापासून सावध राहणे गरजेचे आहे.
होळी का साजरी करतात – Holi Celebration In Marathi
होलिका दहन यावरून या सणाला होळी हे नाव पडले असावे. या सणाबाबत इतिहासात अनेक कथा प्रसिद्ध आहेत. मात्र विशेष म्हणजे लहान मुलांना त्रास देणाऱ्या होलिका, ढुंढा आणि पुतना या राक्षसींचे दहन ही यामागे सांगितली जाणारी प्रसिद्ध कथा आहे. या पौराणिक कथेनुसार, प्रल्हादशी संबंधित एका आख्यायिकेनुसार, तेव्हापासून होळीचा सण सुरू झाला. प्रल्हाद हा देवाला समर्पित बालक होता, परंतु त्याच्या वडिलांचा म्हणजेच हिरण्यकश्यप राजाचा देवावर विश्वास नव्हता. तो अत्यंत गर्विष्ठ आणि क्रूर राजा होता. तर कथा अशा प्रकारे पुढे जाते की प्रल्हादचे वडील हे नास्तिक राजा होते आणि हिरण्यकश्यप चा मुलगा सतत देवाचे नामस्मरण करत असे. यामुळे दुखावले गेल्याने हिरण्यकश्यप ला आपल्या मुलाला धडा शिकवायचा होता. त्याने आपल्या मुलाची समजूत काढण्याचे सर्व प्रयत्न केले, परंतु प्रल्हादमध्ये काहीही बदल झाला नाही. प्रल्हादचे धर्मांतर करू शकले नाही, तेव्हा त्यांनी प्रल्हाद ला मारण्याचा विचार केला. त्यामुळे त्याने आपल्या एका बहिणीची मदत घेतली. त्याच्या बहिणीला वरदान होते की तिने कोणाला आपल्या मांडीवर घेऊन अग्नीत प्रवेश केला तर तिला स्वतःला काहीही होणार नाही, परंतु तिच्या मांडीवर बसलेली व्यक्ती भस्म होईल. राजाच्या बहिणीचे नाव होलिका होते. होलिकाने प्रल्हादाला जाळण्यासाठी तिच्या मांडीवर बसवले, परंतु प्रल्हादाऐवजी ती स्वत: जळून गेली आणि “हरि ओम” म्हटल्यामुळे आणि देवाला समर्पित झाल्यामुळे प्रल्हाद अग्नीपासून वाचला आणि सुखरूप बाहेर आला.
काही गावात लोक निखाऱ्यांवरून जातात आणि त्यांना काहीच होत नाही, त्यांच्या पायाला फोडही येत नाहीत! श्रद्धेमध्ये खूप शक्ती असते. श्रद्धेची जीवनात मोठी भूमिका असते. होलिका दहनाचा परिणाम येत्या मान्सूनवर होतो.
होलिका भूतकाळातील ओझ्याचे प्रतिनिधित्व करते ज्याला प्रल्हादच्या निर्दोषतेला जाळायचे होते. परंतु प्रल्हाद, नारायण भक्तीमध्ये मनापासून जोडलेले, सर्व जुने संस्कार नष्ट केले आणि नंतर नवीन रंगांसह, आनंदाचा उदय झाला. जीवन एक उत्सव बनते. भूतकाळ सोडून आपण नव्या सुरुवातीच्या दिशेने वाटचाल करतो. आपल्या भावना आपल्याला आगीप्रमाणे जळतात, पण जेव्हा रंगांचा कारंजा फुटतो तेव्हा आपल्या जीवनात एक आकर्षण निर्माण होते. अज्ञानात भावनांचे ओझे असते, तर ज्ञानात त्याच भावना जीवन भरतात. सर्व भावना एकाच रंगाशी संबंधित आहेत जसे की – रागाने लाल, हिरवा ईर्षेने, पिवळा भरभरून किंवा आनंदाने, गुलाबी प्रेमाने, निळा विशालता, पांढरा शांतता आणि भगवा समाधान/त्याग आणि जांभळा ज्ञानाने. सणाचे सार जाणून ज्ञानात होळीचा आनंद घ्या.
Shutterstock
योग्य पद्धतीने होळी कशी साजरी करावी – How To Celebrate Holi In Marathi
पूर्वी होळीचे रंग फुलांसारख्या नैसर्गिक गोष्टींपासून बनवले जायचे आणि त्यांना गुलाल असे म्हणत. तो रंग आपल्या त्वचेसाठी खूप चांगला होता कारण त्यात कोणतेही रसायन मिसळलेले नव्हते. परंतु आजच्या काळात दुकानांमध्ये रंगांच्या नावाखाली रसायनांपासून बनवलेल्या पावडरची विक्री केली जाते, जी आपल्या सर्वांच्या आरोग्यासाठी, विशेषतः लहान मुलांच्या आरोग्यासाठी हानिकारक आहे.
केमिकलपासून बनवलेले हे रंग कमी किमतीत मिळतात आणि प्रत्यक्षात होळीच्या दिवशी जो नैसर्गिक रंग वापरायला हवा, त्याची किंमत थोडी जास्त असते, त्यामुळे लोक कमी किमतीत रंग विकत घेतात, ते रंग आपल्यासाठी किती घातक आहे हे माहीत नाही.
या खराब रंगामुळे अनेकांनी होळी खेळणे बंद केले आहे, ही अत्यंत खेदाची बाब आहे कारण केमिकलपासून बनवलेल्या रंगामुळे लोकांना नंतर अनेक शारीरिक आजारांना सामोरे जावे लागत आहे. हा जुना आणि प्रसिद्ध सण आपण चांगल्या आणि योग्य पद्धतीने साजरा केला पाहिजे. म्हणूनच आज मी तुम्हाला या वेळी होळीच्या दिवशी काय करावे आणि काय करू नये हे सांगणार आहे.
होळी च्या दिवशी काय करावे? – What To Do On The Day Of Holi?
- होळीच्या दिवशी सेंद्रिय आणि नैसर्गिक रंग वापरा. जसे की फूड डाय.
- या दिवशी तुम्ही परिधान केलेल्या कपड्यांनी तुमचे संपूर्ण शरीर झाकले पाहिजे जेणेकरुन जेव्हा कोणी तुम्हाला रसायनांनी बनवलेले रंग लावते तेव्हा कपड्यांमुळे तुमची त्वचा वाचते.
- तुमच्या चेहऱ्यावर, शरीरावर आणि केसांना कोणतेही तेल लावा जेणेकरून तुम्ही अंघोळ करताना रंग काढून टाकण्याचा प्रयत्न कराल तेव्हा ते सहज काढता येतील.
- रंग खेळल्यानंतर तुम्हाला काही शारीरिक त्रास होऊ लागल्यास, तुमच्या जवळच्या रुग्णालयात त्वरित उपचार करा.
- दम्याच्या रुग्णांनी रंग खेळताना फेस मास्क वापरणे आवश्यक आहे.
- केस खराब होऊ नयेत म्हणून तुम्ही डोक्यावर टोपी वापरू शकता.
होळीच्या दिवशी काय करू नये? – What Not To Do On The Day Of Holi In Marathi?
- केमिकल किंवा सिंथेटिक रंगांपासून बनवलेले रंग अजिबात वापरू नका.
- कोणत्याही व्यक्तीच्या डोळ्यात, नाकात, तोंडात आणि कानात रंग जाऊ देऊ नका.
- होळीचा दिवस आपल्या कुटुंब आणि मित्रांसह एकत्र साजरा करा आणि अनोळखी लोकांपासून दूर रहा.
- एक्जिमा ग्रस्त लोक रंगांपासून दूर राहण्याचा प्रयत्न करतात.
- कोणावरही रंगांची सक्ती करू नका किंवा ते प्राण्यांवर लावू नका, जसे हे रंग आपल्यासाठी धोकादायक आहेत, त्याचप्रमाणे ते प्राण्यांसाठीही तितकेच धोकादायक आहेत.
- स्वस्त चायनीज रंगांपासून दूर राहा कारण ते त्वचेसाठी खूप हानिकारक असतात.
होळी स्पेशल रेसिपीज – Holi Special Recipes In Marathi
भारतात विविध ठिकाणी होळीसाठी निरनिराळे खाद्यपदार्थ करण्याची पंरपंरा आहे. यासाठी आम्ही तुमच्यासोबत काही पारंपरिक खाद्यपदार्थ शेअर करत आहोत.
1. पुरणपोळी आणि कटाची आमटी (Puranpoli With Katachi Amti)
होळीचा सण पुरणपोळीशिवाय पूर्णच होऊ शकत नाही. म्हणूनच होळीला होळी रे होळी पुरणाची पोळी असं गाणं म्हणण्याची पद्धत आहे. पुरणपोळी हा महाराष्ट्रातील एक विशेष खाद्यपदार्थ आहे हो विविध सणांना घरोघरी केला जातो. मात्र महाराष्ट्रात होळीला प्रत्येक घरात पुरणपोळी तयार केली जाते. म्हणूनच आम्ही तुमच्यासोबत पुरणपोळी तयार करण्याची कृती शेअर करत आहोत. महाराष्ट्रात विविध प्रकारे पुरळपोळी तयार केली जाते. ज्यामध्ये मैदा अथवा गहू, गुळ अथवा साखर, तूप याचा वापर केला जातो.
पुरळपोळी तयार करण्यासाठी साहित्य
एक कप हरबरा डाळ, एक किसलेला गुळ, एक कप मैदा आणि एक कप गव्हाचे पीठ, वेलची पूड
पुरणपोळी तयार करण्याची कृती
हरबरा डाळ कुकरमध्ये शिजवून घ्या. त्यातील पाणी काढून त्यात किसलेला गुळ टाका आणि मंद आचेवर मिश्रण शिजवून घ्या. मिश्रण एकजीव झाल्यावर त्यात वेलची पूड घालून ते मिक्सर अथवा पुरणयंत्रात वाटून घ्या. चमचाभर तेल लावून सैलसर कणीक मळून घ्या. कणकेची पारी तयार करून त्यात पुरणाचा गोळा भरा आणि अलगद पारीचे तोंड बंद करा. पोळी लाटून तूपावप खरपूस शेकवा. गरमागरम पोळी तूप, दुध आणि कटाच्या आमटीसोबत अगदी मस्त लागते.
कटाची आमटी करण्याची कृती
हि आमटी बर्‍याचदा पुरणपोळी केली जाते. त्यामुळे जर तुम्ही पुरणपोळी करणार असाल तर चणाडाळ शिजवताना थोडे जास्त पाणी घालून डाळ शिजवून घ्या. पुरणासाठी पाणी वाडग्यात निथळून घेताना निथळलेले पाणी एक कप असेल तर त्यासोबत दीड कप शिजवलेली डाळ बाजूला काढा. जर तुम्ही पुरणपोळी करणार नसाल तर चणाडाळ कूकरमध्ये नेहमीप्रमाणे मऊसर शिजवून घ्या. खोबर्‍याचा किस, जिरे, मिरी, लवंगा, दालचिनी आणि तमालपत्र असे वेगवेगळे मंद आचेवर थोडावेळ भाजून घ्या. मसाले मिक्सरमध्ये जाडसर वाटून घ्या. शिजलेली चणाडाळ आणि पाणी व्यवस्थित घोटून घ्या. एका पातेल्यात तेल गरम करून, मोहरी, जिरे, हिंग, हळद, लाल तिखट, कढीपत्ता घालून मिश्रणाला चांगली फोडणी द्या. वरून गरजेनुसार पाणी घाला. आमटीला उकळी फुटली कि कुटलेला मसाला, गोडा मसाला चमचाभर त्यात घाला. मिश्रण ढवळून त्यात चिंचेचा कोळ आणि गूळ घाला. चवीपुरते मिठ टाका. वरून ओलं खोबरं आणि चिरलेली कोथिंबीर घालून एकदोन मिनीट मंद आचेवर उकळू द्या.
Shutterstock
2. थंडाई (Thandai Recipe In Marathi)
होळीत थंडाई पिण्याची परंपराच आहे. त्यामुळे घरोघरी थंडाई तयार केली जाते. होळीच्या पार्टीसाठी थंडाई करण्यावर जास्त भर दिला जातो. शिवाय होळीच्या दिवसात घरी आलेल्या पाहुण्यांचे स्वागत थंडाईने केले जाते.
थंडाईसाठी लागणारे साहित्य
साडे चार कप फुल फॅट क्रीम दूध, अर्धा कप पिठी साखर, चिमुटभर केशर, काही थेंब गुलाबपाणी, अर्धा कप बदाम, अर्धा कप काजू, अर्धा कप पिस्ता, दोन चमचे खसखस, दोन चमचे बडीसोप, दोन चमचे टरबूजाच्या बिया, एक चमचा वेलची, अंदाजे वीस काळीमिरीचे दाणे, तीन चार गुलाबाच्या पाकळ्या.
थंडाई करण्याची कृती
सर्वात आधी दूध गरम करून सामान्य तापमानाला थंड करा. अर्धा कप बदाम, अर्धा कप काजू, अर्धा कप पिस्ता, दोन चमचे खसखस, दोन चमचे बडीसोप, दोन चमचे टरबूजाच्या बिया वीस मिनीटे पाण्यात भिजवून मिक्सरमध्ये वाटून घ्या. कोमट झालेल्या दूधात साखर मिक्स करा आणि दोन तास फ्रीजमध्ये थंड करण्यास ठेवून द्या. दोन तासांनंतर त्यात सुक्यामेव्याची वाटलेली पेस्ट टाका. केशर तव्यावर हलके गरम करून कोमट दुधात मिसळून तेही दूधात मिसळा. दूधात हे मिश्रण व्यवस्थित मिक्स करा आणि पुन्हा थंड होण्यासाठी फ्रीजमध्ये ठेवा. सर्व्ह करताना गुलाबाचे काही थेंब आणि गुलाबाच्या पाकळ्यांनी सजवा आणि थंडगार थंडाई सर्वांना द्या.
Shutterstock
3. गुजिया (Gujiya)
गुजिया हा पदार्थ होळीसाठी भारतात अनेक ठिकाणी केला जातो. राजस्थानात गुजिया या पक्क्वान्नाला एक महत्त्वाचं स्थान आहे. यासाठी आम्ही तुमच्यासोबत अंजिर गुजिया कशा तयार करतात हे शेअर करत आहोत.
गुजिया तयार करण्याचे साहित्य
एक कप मैदा, दोन मोठे चमचे तूप आणि एक चिमुट मीठ.
सारणाचे साहित्य
पाऊण कप वाटलेले अंजीर, पाच मोठे चमचे पिठीसाखर, दोन मोठे चमचे वाटलेले खजूर, दोन चमचे काजूपूड, दोन चमचे बदामपूड, पाव चमचा दालचिनी पावडर, अर्धा चमचा वेलची पावडर, तळण्यासाठी तेल.
गुजिया तयार करण्याची कृती
गॅसवर कढईत एक चमचा तूप टाका. त्यात खजूर, अंजीर टाकून परतून घ्या. त्यात पिठीसाखर, ड्रायफ्रुट पावडर टाकून मिश्रण एकजीव करा. गॅस बंद करा आणि वरून वेलची पावडर आणि जायफळ पावडर टाका. मैदा, मीठ आणि तूप एकत्र करून पीठ चांगले मळून घ्या. पीठ मळण्यासाठी थंड पाण्याचा वापर करा. अर्धा तासाने या पीठाचे छोटे छोटे गोळे तयार करा त्याला पारीचा आकार देऊन त्यात स्टफिंग भरा. पुरीच्या दोन्ही कडांना पाण्याचा हात लावून त्यांना अर्धचंद्राकार आकाराने बंद करा. तेल तापवा आणि त्यात अर्धचंद्राकृती गुजिया तळून घ्या.
Shutterstock
4. मालपोहे (Malpua)
मालपोहा हा एक असा खाद्यपदार्थ आहे जो कोणत्याही सणाला करता येऊ शकतो. मालपोहा हे छोटे छोटे पॅनकेक असतात जे होळीच्या सणासाठी महाराष्ट्र, राजस्थान, उत्तर प्रदेश, बिहार, वेस्ट बंगाल, ओरिसामध्ये केले जातात.
मालपोहे करण्यासाठी लागणारे साहित्य
दिड कप मैदा, अर्धा चमचा वेलची पूड, एक चमचा बडीशोप, दिड कप दूध, तीन ते चार चमचे तूप, तीन चमचे मावा अथवा मिल्क पावडर, पाव चमचा साखर, पाव चमचा पाणी, दोन चमचे लिंबाचा रस
मालपोहे करण्याची कृती
एका भांड्यात दूध घ्या. त्या मावा अथवा मिल्क पावडर मिसळा आणि मिश्रण एकजीव करून घ्या. या मिश्रणात मैदा, बडीशोप आणि वेलची पावडर मिसळा. मिश्रण एकजीव करून घ्या. तुमच्या सोयीनुसार त्याचा घट्टपणा चेक करा. तव्यावर चांगले पसरेल इतपत दूध घालून मिश्रण पातळ करा. या मिश्रणाचे तव्यावर छोटे छोटे मालपोहे पसरवा. त्यावर तूप सोडून ते दोन्ही बाजूने शॅलो फ्राय करा अथवा तूपात डीप फ्राय करा. एका दुसऱ्या भांड्यांत पाणी आणि साखर एकत्र मिसळून मंद आचेवर साधा पाक करून घ्या. या पाकात कमीत कमी चार तास मालपोहे बूडवून ठेवा.
5. दही वडे (Dahi Vada)
दही वडे हा पदार्थ थंड करून सर्व्ह केला जातो. त्यामुळे तुम्ही होळीच्या पार्टीसाठी ते आधीच करून ठेवू शकता.
दहीवडे करण्याची कृती
दिड कप उडदाची डाळ, पाव कप मुगाची डाळ, चवीनुसार मीठ, घट्ट दही, आल्याची पेस्ट, धणे जिरे पूड, लाल तिखट, कोथिंबीर.
दहीवडे करण्याची कृती
उडीद आणि मुगाची डाळ कमीतकमी चार ते पाच तास भिजवत ठेवा. पाणी न घातला या डाळी वाटून घ्या. त्यात मीठ टाका. घट्ट दही पाणी टाकून त्याचे जाडसर ताक करा. त्यात साखर, मीठ आणि आल्याची पेस्ट टाका. दह्याचे मिश्रण फ्रीजमध्ये ठेवा. कढईत तेल गरम करून वडे तळा. तळलेले वडे लगेच थंड पाण्यात घाला. वड्यातील पाणी निथळून घ्या आणि ते थंडगार ताकात भिजत ठेवा. मिश्रण फ्रीजमध्ये ठेवा आणि दोन तासांनी वरून तिखट, धणे जिरे पावडरने सजवून सर्व्ह करा.
Shutterstock
6. पाणीपुरी (Paanipuri)
पाणीपुरी हे सगळीकडे अतिशय चवीने पदार्थ खाल्ला जाणारा पदार्थ आहे. लहानांपासून मोठ्यांपर्यंत लोकप्रिय असलेला हा पदार्थ कोणत्याही सणासुदीला आवडीने खाल्ला जातो. पाणीपुरीची तयारी करून ठेवली तर पाहुणे आल्यावर पटकन पाणीपुरी सर्व्ह करता येते.
पाणीपुरी तयार करण्यासाठी लागणारे साहित्य
पाणीपुरीच्या तयार पुऱ्या, पुदिना, कोथिंबीर, हिरवी मिरची, मीठ, चिंच-गुळाचं पाणी, जिरे पावडर, पांढरे वाटाणे, कांदा, टोमॅटो, आलं- लसुण पेस्ट, तेल, तिखट, हळद, छोले मसाला, हळद.
पाणीपुरी तयार करण्याची कृती
पुदिना, कोथिंबीर, हिरव्या मिरच्या, मिक्सरमध्ये वाटून घ्या, हे मिश्रण गाळून त्याचे पाणी तयार करा. त्यात मीठ टाकून पाणी तयार करा.
चिंच – गुळाचे पाणी थोडे शिजवून त्यात जिरे पावडर आणि मीठ टाका.
रगडा तयार करण्यासाठी वाटाणे सोडा घालून शिजवून घ्या. कांदा आणि टोमॅटो बारीक चिरून घ्या. आलं लसुण पेस्ट आणि कांदा, टोमॅटो परतून घ्या. त्यात वाटाणे आणि तिखट, मीठ, हळद आणि छोले मसाला टाकून रगडा तयार करून घ्या.
वाट्यांमध्ये चिंचगुळाचे पाणी, पुदिना आणि कोथिंबीरीचे पाणी आणि रगडा आणि सात ते आठ पुऱ्या सजवून प्लेट सर्व्ह करा.
Shutterstock
7. भांगेच्या पानांची भजी (Bhang Pakora Recipe)
होळीचे आणि भांगेचे एक अतूट नाते आहे. त्यामुळे अगदी प्राचीन काळापासून भांगेचा वापर होळीमध्ये आवर्जून केला जातो.
भांग के पकोडे बनवण्याची साहित्य
एक कप बेसण, दोन चिमुट मीठ, पाव चमचा हळद, अर्धा चमचा लाल मसाला, एक चमचा आमचुर पावडर, एक चमचा भांगेच्या पानांची पेस्ट, एक ते दोन चिरलेले कांदे आणि दोन चिरलेले बटाटे, तळण्यासाठी तेल
भांग के पकोडे बनवण्याची कृती
सर्व मिश्रण एखजीव करून घ्या. पाणी टाकून भजी तळण्याइतपत मिश्रण सैलसर करा. या मिश्रणात भजी आणि बटाट्याचे तुकडे टाका. कढईत तेल गरम करा आणि भजी त्यात सोडा आणि कुरकुरीत तळून घ्या.
8. कुल्फी (Kulfi)
कुल्फी हा सर्वाचा अगदी ऑलटाईम फेव्हरेट पदार्थ असतो. शिवाय जर घरी केलेली कुल्फी मस्तच लागते. होळीच्या सणासाठी तुम्ही निरनिराळ्या प्रकारच्या मिठाया जसं बालुशाही मिठाई, रसगुल्ला इ. आणता. कधी कधी या मिठाई तशाच राहतात. अशा उरलेल्या मिठाईपासून तुम्ही कुल्फी तयार करू शकता.
कुल्फी तयार करण्याचे साहित्य
कोणताही मिठाईचा प्रकार म्हणजे काजू रोल, काजू कतली,मावा मिठाई, मावा बर्फी, अंजीर रोल, अंजीर मिठाई असा कोणताही प्रकारअर्धा लीटर दूध, अर्धा चमचा वेलची पूड
कुल्फी तयार करण्याची कृती
मिक्सरच्या भांड्यात शिल्लक असलेली मिठाई आणि थोडे दूध घेऊन तुम्ही मिठाई छान वाटून घ्या. एका दुसऱ्या भांड्यात मिठाईच्या मिश्रणापेक्षा साधारण तिप्पट दूध घ्या. दूध उकळून घ्या. त्यात वेलची पूड घालून दूध गॅसवरुन खाली उतरवा. दूध थंड झाल्यानंतर त्यात मिठाईचे मिश्रण व्यवस्थित एकत्रित करुन घ्या. कुल्फीच्या भांड्यात कुल्फीचे मिश्रण घालून मस्त सेट करायला तयार. मग एन्जॉय करा ही मस्त मिठाईची कुल्फी.
Shutterstock
9. पुरी भाजी (Puri Bhaji)
सणासुदीला काय करावं हा प्रश्न नेहमीच सर्वांना पडत असतो. अशावेळी पुरी भाजी हा पटकन होणारा आणि एक स्वादिष्ट पदार्थ आहे.
पुरी भाजी करण्यासाठी लागणारे साहित्य
गव्हाचे आणि मैद्याचे पीठ, मीठ आणि पुऱ्या तळण्यासाठी लागणारे तेल, उकडेले बटाटे, चिरलेला कांदा, आलं लसुणची पेस्ट, हळद, मीठ, हिरवी मिरची, कडीपत्ता, हिंग, मोहरी
पुरी भाजी करण्याची कृती
उकडेलेले बटाटे, कांदा चिरून घ्या. तेलात हिरवी मिरची, कडीपत्ता, हिंग, मोहरीची फोडणी करा. त्यात चिरलेला बटाटा लालसर परतून घ्या. हळद, मीठ टाकून वरून बटाट्याच्या फोडी टाका आणि भाजी परतून घ्या.
10. कचोरी (Kachori)
गरमागरम कचोरी आणि चहा असेल पार्टीची मजा काही औरच होईल. म्हणूनच होळीच्या पार्टीत कचोरी केली जाते. धुळवड खेळताना प्रचंड भुक लागते अशा वेळी पटकन खाता येण्यासारखा पदार्थ आहे.
कचोरी तयार करण्यासाठी साहित्य
मैदा, तळण्यासाठी तेल, भिजवलेले मुग अथवा हरभरा.
मीठ, तिखट, हळद, हिंग, लिंबाचा रस, साखर, पाणी, बडिशोप
कचोरी तयार करण्याची कृती
मैदा चाळून घ्या त्यात तेल घालून मोहन घाला. पाणी टाकून व्यवस्थित मळून घ्या. अर्धा तास पीठ तसेच ठेवा. मुग अथवा हरभरे शिजवून मिक्सरमध्ये वाटून घ्या. मोहरी, तिखट, मीठ, हळद, हिंग घालून फोडणी करा. वाटणात फोडणी घालून त्यात लिंबाचा रस घाला. एक वाफ काढून चांगले शिजवून घ्या. पीठाचे छोटे छोटे गोळे करा आणि त्याची पारी करून घ्या. त्यात सारण भरून तोंड भरून कचोरीचा आकार द्या. तेल गरम करा आणि कचोरी तळून घ्या.
अधिक वाचा –
आपल्या राशीनुसार कोणत्या रंगाने होळी खेळायला हवी जाणून घ्या
‘या’ रंगांच्या सणाला अशी घ्या मुलांची काळजी
रंगपंचमी खेळताना रंग डोळ्यात आणि नाका-तोंडात गेल्यावर करा ‘हे’ उपाय
