स्तनाचा कर्करोग जागरूकता महिना (breast cancer awareness month) दर वर्षी ऑक्टोबर महिन्यात जगभरात पाळला जातो. महिलांमध्ये या कर्करोगाविषयी जनजागृती करण्याच्या उद्देशाने हा महिनाभर विविध उपक्रम राबविले जातात.स्तनाचा कर्करोग हा भारतीय महिलांमध्ये पहिल्या क्रमांकाचा कर्करोग आहे, भारतात 2018 मध्ये 1.5 लाखांहून अधिक नवीन स्तनाच्या कर्करोगाच्या रुगणांची प्रकरणे नोंदविली गेली आहेत. स्त्रियांमध्ये होणाऱ्या सर्व कर्करोगामध्ये हे प्रमाण 14% इतके आहे. आज शहरी भारतातील 28 पैकी 1 आणि ग्रामीण भारतातील 60 पैकी 1 महिला स्तनाच्या कर्करोगाने ग्रस्त आहे. डॉ. तेजल गोरासिया – खडकबाण (ऑन्को लाईफ कॅन्सर सेंटर सातारा येथील स्तन व गर्भाशय कॅन्सर विभागाच्या प्रमुख, स्त्री कर्करोग तज्ज्ञ ) यांच्याकडून याबाबत आम्ही अधिक माहिती घेतली.
डॉक्टरांच्या म्हणण्याप्रमाणे सर्व नवीन कर्करोगाच्या प्रकरणांमध्ये स्तनाच्या कर्करोगाचे प्रमाण 27% हून कमी आहे तसेच सरासरी वयोगट हा 40 वर्षावरील आहे.भारतातील स्तानाच्या कर्करोगाचे प्रमाण पाहता 8 पैकी 1 महिला स्तनाच्या कर्करोगाने पिडीत आहेत. स्तनाच्या कर्करोगामुळे होणारे मृत्यूचे प्रमाण भारतात जास्त आहे जेथे स्तनाच्या कर्करोगाच्या 2 पैकी 1 रुग्ण 5 वर्षांत मरण पावतात. यामागचे कारण म्हणजे स्तनाच्या कर्करोगाच्या तपासणीसंबंधी असलेल्या जागरूकतेचा अभाव. बहुतेक शहरी स्त्रियांना दुस-या टप्प्यातील स्तनाचा कर्करोग आणि ग्रामीण महिला – मेटास्टॅटिक स्तनाचा कर्करोग आढळला आहे.स्तनाच्या कर्करोगाने ग्रस्त 48% महिलांचे वय 50 वर्षापेक्षा कमी आहे.
अधिक वाचा – सावधान ! तुमच्यात आढळली आहेत का ब्रेस्ट कॅन्सरची ‘ही’ लक्षणं
काय आहे जोखीम
स्तनाच्या कर्करोगाच्या जोखमीच्या घटकांमध्ये अनुवांशिकता, आसीन जीवनशैली, उशीराने होणारी गर्भधारणा, जास्त प्रमाणात अल्कोहोलचे सेवन, धूम्रपान, तरुणांमध्ये वाढलेला लठ्ठपणा, तणाव, कमी आहार घेणे. दुर्दैवाने, स्तनाच्या कर्करोगाचे सर्व जोखीम घटक पूर्णपणे काढून टाकण्याचे अद्याप कोणतेही मार्ग नाहीत.
अनुवांशिक जोखीम घटक जसे की काही विशिष्ट जनुकांमध्ये वारसाहक्काने झालेले बदल (BRCA1 आणि BRCA2 हे सर्वात सामान्य आहेत), कौटुंबिक इतिहास इत्यादी. जर तुमच्याकडे स्तनाचा कर्करोग किंवा ओव्हेरियन कर्करोगाने ग्रस्त (आई/बहीण/आई किंवा वडिलांची काकू) किंवा कुटुंबातील इतर कर्करोगाचा मजबूत इतिहास असेल तर तुमच्या कर्करोगतज्ञांच्या मार्गदर्शनाप्रमाणे उत्परिवर्तनाची चाचणी घ्या. कर्करोगाचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वी किंवा शक्य तितक्या लवकर शोधून आपण प्रभाव कमी करू शकतो.आजाचे वेळीच निदान होणे हे स्तनाच्या कर्करोगापासून सर्वोत्तम संरक्षण देते.
सर्व प्रभावित महिलांपैकी, अंदाजे 10% प्रमाण हे आनुवंशिक कारणांमुळे आहेत. असा अंदाज आहे की बीआरसीए जनुक उत्परिवर्तन असलेल्या 60-65% स्त्रियांना 70 वर्षांच्या आधी स्तनाचा कर्करोग होईल. असा सल्ला दिला जातो की ज्या स्त्रियांचा स्तन/अंडाशय/इतर कर्करोगाचा मजबूत कौटुंबिक इतिहास आहे त्यांनी असामान्य जनुकाचा शोध घेण्यासाठी ऑन्कोलॉजिस्टच्या मार्गदर्शनाखाली अनुवांशिक चाचणी घ्यावी. अनुवांशिक अभ्यासाची निवड कौटुंबिक इतिहासाच्या पद्धतीवर अवलंबून असते आणि संपूर्ण समुपदेशनासह ऑन्कोलॉजिस्टने मार्गदर्शन केले पाहिजे. साध्या रक्त चाचणीद्वारे अनुवांशिक चाचणी करणे सोपे आहे.
अधिक वाचा – स्तनाच्या कर्करोगाशी लढण्यासाठी ब्रेस्ट कन्झर्विंग शस्त्रक्रिया पर्याय
काय होतो परिणाम
चाचणीच्या सकारात्मक परिणामाचा अर्थ असा नाही की आपल्याला स्तनाचा कर्करोग आहे. हे फक्त असे सूचित करते की आपल्याला कर्करोग होण्याचा आजीवन धोका वाढला आहे. यामुळे रुग्णांना तसेच त्यांच्या भावंडांना आणि मुलांसाठी स्क्रिनिंग प्रोटोकॉल नियमित करण्यात मदत होईल कारण त्यांना हा धोका त्यांच्या संततीमध्ये प्रसारित होण्याचा जवळजवळ 50% आहे. म्हणूनच परीक्षेच्या निकालांचे सर्व परिणाम समजून घेण्यासाठी समुपदेशन अत्यंत महत्वाचे आहे.
स्तनाची तपासणी 18 वर्षांच्या वयात सुरू झाली, 25 वर्षांच्या वयापासून प्रत्येक सहा महिन्यांनी क्लिनिकल स्तनाची तपासणी, स्क्रीनिंग उपाय म्हणून 30 वर्षांच्या वयापासून स्तन मेमोग्राम/एमआरआय करणे आवश्य़क आहे.या सर्वांचा सारांश, प्रभावी स्क्रीनिंग प्रोटोकॉल आणि जागरूकतेद्वारे त्याविषयी ज्ञान वेळीच स्तनाचा कर्करोग शोधण्यात मदत करते आणि म्हणूनच तो पूर्णपणे बरा होतो.
कर्करोगाच्या कौटुंबिक इतिहासासह उच्च जोखमीच्या रूग्णांमध्ये अनुवांशिक चाचणी, लहान वयात निदान झाल्यास ऑन्कोलॉजिस्टच्या मार्गदर्शनाखाली आणि संपूर्ण समुपदेशनानंतर उपचार करणे फायदेशीर ठरते. कर्करोगाचे वेळीच निदान झाल्यास त्यातून बरे होण्याची शक्यता वाढते.
अधिक वाचा – #WorldCancerDay – महिलांमध्ये वाढतोय स्तनांचा कर्करोग
तुमच्या सौंदर्यामध्ये भर घालण्यासाठी POPxo आणि MyGlamm येत आहेत एकत्र. आमच्या The Great Glamm Survey मध्ये सहभागी व्हा आणि जिंका रुपये 1,000 हजार पर्यंतचा फायदा आणि सोबत मिळवा एक MyGlamm कडून मोफत लिपस्टिक