मानसिक आरोग्य आणि वंध्यत्व

वंध्यत्व असलेल्या बहुसंख्य जोडपी बरेचदा उच्च मानसिक त्रासातून जात असल्याचे दिसून येते. उदास, चिंताग्रस्त, तणावग्रस्त, निराश आणि चिडचिड होणे सामान्यपणे या जोडप्यांमध्ये दिसून येते. जोडप्यांना वंध्यत्वामुळे तणाव होण्यापूर्वी त्यांच्या आयुष्याच्या प्रत्येक पैलूवर परिणाम होण्यापूर्वी मदत घेणे आवश्यक आहे. वंध्यत्व किंवा गर्भधारणेची असमर्थता ही एक वाढती सामान्य समस्या बनत आहे. गर्भधारणा करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्याप्रत्येक 6 पैकी 1 जोडप्याला असे करण्यास अडचणी येऊ शकतात. ज्यांना कळते की ते वंध्यत्वाचा सामना करत  आहेत त्यांना बऱ्याचदा तणावपूर्ण भावना येतात. ठराविक प्रतिसादांमध्ये धक्का, दुःख, नैराश्य, राग आणि निराशा यांचा समावेश होतो. यासह, आत्मविश्वास कमी होणे, भावनांवरील नियंत्रण गमावण्याची भावना असू शकते. एवढेच नाही तर पती-पत्नीमध्ये वैवाहिक नातेसंबंध देखील दुखावले जाऊ शकतात. याबाबत आम्ही   डॉ सुलभा अरोरा, वंध्यत्व निवारण तज्ञ, नोव्हा फर्टिलिटी, मुंबई यांच्याशी चर्चा केली.

अधिक वाचा – लठ्ठपणा ठरतोय वंधत्वाचे मुख्य कारण, जाणून घ्या तथ्य

मानसिक आरोग्यावर वंध्यत्वाचे परिणाम

भारतात प्रजननक्षमतेवर खूप भर दिला जातो. वंधत्वाचासामना करणा-या जोडप्यांना अनेकदा समाजाकडून वेगळी वागणूक दिली जाते त्यामुळे देखील त्यांना समाजात वावरताना तणावाचा सामना करावा लागू शकतो. गर्भधारणेच्या समस्यांना सामोरे जाणारे जोडपे समाजात वावरताना ज्या महिला गर्भवती आहेत किंवा ज्या कुटुंबात लहान मुले आहेत त्यांच्याशी संपर्कात राहताना तणावाचा अथवा भावनिक त्रासाचा सामना करू शकतात. ज्या जोडप्यांना गर्भधारणेत अडचणी येतात, ज्यांनी गर्भपात केला आहे किंवा गर्भधारणेच्या नंतरच्या टप्प्यावर बाळ गमावले आहे त्यांनाही तितकेच मानसिक त्रासाला सामोरे जावे लागते जितके एखाद्या पालकांनी जिवंत जन्मलेले मूल गमावलेले आहे. वंध्यत्व हा काही गुन्हा नाही. पण समाजात काय म्हटलं जाईल अथवा आपल्याकडे कोणत्या नजरेने पाहिले जाईल या सगळ्याचा मनावर खूपच परिणाम होतो. काही महिलांच्या बाबतीत तर मानसिक ताण आणि मन खचणे असे प्रकार अधिक दिसून येतात. यामुळे चिडचिडदेखील वाढते. मानसिक आरोग्य महत्त्वाचे आहे.

अधिक वाचा – गर्भाशय वाचविण्यासाठी काय आहे पर्यायी उपचार पद्धती

कसा करावा सामना 

जोडपे वंध्यत्वाशी संबंधित तणावाचा सामना कसा करू शकतात ते येथे आहे. प्रजनन उपचारादरम्यान या प्रकारच्या भावना आणि भावनिक चढउतार होणे स्वाभाविक आहे. कधीकधी भारावून जाणे हा एक पूर्णपणे सामान्य प्रतिसाद आहे. बर्‍याच रुग्णांना स्वतःहून सामना करण्याचा किंवा मित्र, कुटुंब आणि प्रजनन समर्थन गटांकडून ऑफलाइनकिंवा ऑनलाईन सहाय्य मिळवण्याचा मार्ग सापडतो. काहींना उदासीनता, एकाग्रतेत अडचण, दीर्घकाळापर्यंतझोपेची अडचण यासारखी लक्षणे आढळल्यास त्यांना अतिरिक्त मदतीची आवश्यकता असू शकते आणि समुपदेशकांकडून त्यांना फायदा होऊ शकतो. जर तुम्ही स्वतःला चिंताग्रस्त, उदास आणि तणावग्रस्त समजता तर तुम्ही एकटे नाही. वंध्यत्व सहसा जोडप्याने घेतलेल्या आयुष्यातील सर्वात त्रासदायक अनुभव ठरतो. हा सर्वात तणावपूर्ण अनुभव असू शकतो. मुलाला गर्भधारणेसाठीदीर्घकालीन असमर्थततेमुळे भावना दुखावल्या जाऊ शकतात. वैद्यकीय निर्णय आणि अनिश्चिततेच्या समस्यांना तोंड देणे बहुतेक जोडप्यांसाठी भावनिक समस्या निर्माण करू शकते. अशा प्रकारे, समुपदेशन, मानसोपचार तज्ज्ञांचा सल्ला व समुपदेश, विश्रांती तंत्र आणि औषधोपचार उपयुक्त ठरतील. तुम्हाला त्रास होत असेल तर तुम्ही न लाजता आणि न घाबरता नक्की डॉक्टरांशी सल्लामसलत करावे. 

अधिक वाचा – जोडप्याने सरोगसीचा पर्याय नक्की कधी वापरावा, जाणून घ्या

तुमच्या सौंदर्यामध्ये भर घालण्यासाठी POPxo आणि MyGlamm येत आहेत एकत्र.  आमच्या  The Great Glamm Survey मध्ये सहभागी व्हा आणि जिंका  रुपये 1,000 हजार पर्यंतचा फायदा  आणि सोबत मिळवा एक  MyGlamm कडून मोफत लिपस्टिक