हेअर फॉल क्युअर(केस गळतीवर पर्याय) (Hair Fall problem) हे सर्च इंजिनवर (Search Engine) सर्वाधिक शोधल्या जाणार्‍या विषयांपौकी एक आहे. वैद्यकीय भाषेत केसगळतीला अलोपेसिया म्हणतात आणि त्याचा शरीराच्या कोणत्याही भागावर त्याचा परिणाम होऊ शकतो. केस हे सौंदर्याचे लक्षण मानले जाते त्यामुळे केस गळणे एखाद्या व्यक्तीचे सौंदर्यात बाधा आणू शकते. केसगळतीवर घरगुती उपायदेखील करता येतात. पण यामुळे अनेक व्यक्तींमध्ये न्युनगंड निर्माण होतो. याबाबत अधिक माहिती आम्ही घेतली, डॉ. रिंकी कपूर, सल्लागार त्वचाशास्त्रज्ञ, कॉस्मेटिक डर्मेटोलॉजिस्ट आणि डर्माटो-सर्जन, द एस्थेटिक क्लिनिक्स यांच्याकडून
मानसिक आरोग्य आणि केस गळणे यांचा परस्परसंबंध
केस गळणे हे आनुवंशिकता, संप्रेरकांचे असंतुलन, रोग, तणाव इत्यादी अनेक कारणांमुळे होऊ शकते. केसांचे सामाजिक-सांस्कृतिक महत्त्व खूप मोठे आहे आणि केस गळणे हा वैद्यकीय धोका नसला तरी मानसिक आरोग्यासाठी घातक ठरु शकतो. त्वचाविज्ञानातील सायकोडर्मेटोलॉजी आणि सायकोट्रिकोलॉजी हे आधुनिक वैद्यकशास्त्रात सामान्यतः स्वीकारलेले शब्द आहेत. मानसिक आरोग्य आणि केस गळणे यांचा परस्परसंबंध आहे. शारीरिक त्रासामुळे केस गळतात आणि त्याउलट. मानसिक समस्यांमुळे केस गळणे अधिक तणावाचे कारण बनते ज्यामुळे केस गळणे अधिक होते ज्यामुळे नंतर अधिक नैराश्य, चिंता आणि त्रास होतो आणि अशा प्रकारे हे चक्र चालू राहते. केसगळतीमुळे मानसिक आरोग्यावर परिणाम होत असलेल्या सामान्य लक्षणांचा समावेश होतो
• नैराश्यामुळे कमीपणाची भावना येणे, वैयक्तिक आणि इतर कौटुंबिक क्रियाकलापांचा अभाव, ऊर्जा कमी होणे, झोप न येणे
• चिंतेमुळे तणाव, घाम येणे आणि छातीत धडधडणे जाणवते
• सोशल फोबिया
• सामाजिक परिस्थितींवर नकारात्मक प्रतिक्रिया देणे आणि मद्यपान करणे, धूम्रपान करणे इ.
• शारीरिक त्रासामुळे केस गळतात
तणाव हा आपल्या दैनंदिन जीवनाचा एक भाग आहे परंतु जेव्हा तणाव तीव्र आणि दीर्घकाळापर्यंत असतो तेव्हा त्रास होतो ज्यामुळे केस गळतात. तणावामुळे तीन प्रकारचे केस गळतात
• टेलोजेन इफ्लुविअम ज्यामध्ये तणावामुळे केसांच्या मुळांवर परिणाम होतो. केस गळण्याचा हा प्रकार अचानक होतो आणि केस गळताना किंवा केस धुताना रुग्णाला केस गळतात. केसगळतीचा हा प्रकार सामान्यतः तणावपूर्ण घटनेच्या 2-3 महिन्यांनंतर सुरू होतो. अशा प्रकारे, तणाव हे टेलोजेन इफ्लुव्हियमचे प्राथमिक किंवा दुय्यम कारण असू शकते.
• ट्रायकोटिलोमॅनिया म्हणजे स्वतःचे केस ओढण्याची अनियंत्रित इच्छा. रुग्ण टाळू, भुवया, पापणी, छाती, मांडीचे असा भागातील केस ओढतो. हा सहसा तणाव, अस्वस्थ भावना, कंटाळवाणेपणा किंवा निराशेचा सामना करण्याचा एक मार्ग असतो. यामुळे सुमारे 1/3 रूग्णांचे जीवनमान खराब होते.
• अ‍ॅलोपेसिया एरिटा ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती केसांच्या कूपांवर हल्ला करते ज्यामुळे केस गळतात. हा एक प्रकारचा डाग नसलेला अलोपेसिया आहे
केसगळतीचा मानसिक आरोग्यावर परिणाम होतो
भावनिक त्रास हा केस गळण्याचा सर्वात सामान्य परिणाम आहे. केसगळतीमुळे त्रस्त बहुतेक रुग्ण मानसिक संकटाच्या सामना करतात यामध्ये विशेषतः महिला, मुले आणि किशोरवयीनसाठी आव्हानात्मक ठरते. इतर सामान्य परिणामांमध्ये उदासीनता, चिंता आणि इतर मानसिक विकारांचा समावेश होतो.
केस गळण्याचा आणखी एक प्रमुख प्रकार जो रुग्णांच्या मानसिक आरोग्यावर परिणाम करतो तो म्हणजे केमोथेरपीमुळे केस गळणे. अलीकडील अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की सुमारे 8% महिलांनी केसगळती टाळण्यासाठी केमोथेरपी सोडण्याचा विचार केला. सुमारे 55% केमोथेरपी रूग्णांनी केसगळतीमुळे त्यांच्या शरीराच्या प्रतिमेबद्दल आणि नैराश्याबद्दल नकारात्मक भावना नोंदवली. ही भावना पुरुष आणि स्त्रियांमध्ये सामान्य आहे.
रुग्णांना केसगळतीमुळे येणाऱ्या तणावाला सामोरे जाण्यासाठी काय करता येईल?
• वैयक्तिक उपचार
• मानसिक आरोग्या संबंधित तज्ज्ञांकडून समुपदेशन
• केस गळतीचे उपाय आणि इतर पर्यायांबद्दल रुग्णांना शिक्षित करणे
• संज्ञानात्मक वर्तणूक थेरपी (CBT)
• सामाजिक शिक्षण
• तणावाशी संबंधित केस गळणे सहसा काही न करताच सुधारते परंतु ही एक संथ प्रक्रिया आहे
तुम्हालादेखील याबाबत माहिती असणे आवश्यक आहे. तुम्ही जर सर्च इंजिनवर याची माहिती गोळा करत असाल तर तुमच्यासाठी ही खास माहिती तज्ज्ञांकडून.
तुमच्या सौंदर्यामध्ये भर घालण्यासाठी POPxo आणि MyGlamm येत आहेत एकत्र. आमच्या The Great Glamm Survey मध्ये सहभागी व्हा आणि जिंका रुपये 1,000 हजार पर्यंतचा फायदा आणि सोबत मिळवा एक MyGlamm कडून मोफत लिपस्टिक