डाऊन सिंड्रोमला वैद्यकीय परिभाषेत ‘ट्रायसोमी 21’ असे म्हणतात. जिन्समध्ये (गुणसूत्र) अकस्मात निर्माण होणाऱ्या बदलामुळे साधारणपणे गरोदर महिलांमध्ये आनुवंशिक आजार एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे संक्रमित होण्याचा धोका आहे. जन्माला येणाऱ्या दर 800 बालकांमध्ये एकाला आढळून येणारा डाऊन सिंड्रोम त्यातला एक प्रकार आहे. सध्या या आजाराचा धोका वाढलेला दिसून येत आहे. या आजारासोबतच मांसपेशीचे विकार, त्वचाविकार, कोवळ्या वयात अकाली वृद्धत्वासारखे दोषही निर्माण होत आहेत. जिन्सच्या माध्यमातून अनेक आजार एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे संक्रमित होतात. केवळ आनुवंशिकता त्याला कारण नसते. याबाबत अधिक माहिती घ्या जाणून.
डाऊन सिंड्रोमची लक्षणे कोणती
Freepik.com
बाळाची वाढ खुंटणे, मतिमंदत्व हे या आजाराचे सर्वात जास्त प्रमुख लक्षण आहे. गोल चेहरा, मागून चपटे डोके, विशिष्ट प्रकारचे आडवे डोळे, चपटे नाक, मोठ्या आकाराची जीभ, या चेह-याच्या विशिष्ट लक्षणामुळे बाळाकडे बघूनच डाउन्स सिंड्रोमचे निदान होते. डोळ्यामध्ये बुभूळ, छोटी मान, मानेवर अधिक प्रमाणात त्वचा, कमी उंची, छोटे हात, पायाची व हाताची विशिष्ट प्रकाराची ठेवण, चिडचिडेपणा अशी लक्षणे दिसून येतात.
डाऊन सिंड्रोंमविषयी थोडक्यात माहिती
शिवाय, जगभरात डाऊन सिंड्रोम असणार्या लोकांचे आयुर्मान अंदाजे 60 वर्षे (आणि बर्याच प्रकरणांमध्ये अधिक) आहे. खरं तर, बरेच लोक आता स्वतंत्रपणे किंवा कमीतकमी मदतीसह जगत असल्याचे दिसून येते. डाऊन सिंड्रोम असलेल्या व्यक्तींची क्षमता शोधून काढण्यासाठी आणि स्वतंत्र जीवन जगण्यासाठी सक्षम होण्यासाठी त्वरित स्थिती ओळखणे आणि दर्जेदार शैक्षणिक कार्यक्रम, भाषण आणि थेरपी (कुटुंब आणि मित्रांकडून सकारात्मक सहकार्यासह) प्रारंभ करणे ही मुख्य गोष्ट आहे.
डाऊन सिंड्रोम असलेले अनेक पाश्चात्य कलाकार आहेत हे जाणून आपल्याला आश्चर्य वाटेल. खरं तर, या सिंड्रोमसह जगभरात उत्तम व्यावसायिक, मॉडेल, लेखक, कलाकार आणि राजकारणी आहेत. डाऊन सिंड्रोम ही एक आजीवन स्थिती आहे हे आम्हाला स्वीकारण्याची आवश्यकता आहे. जन्माला येणा-या दर 800 मुलांपैकी 1 मूल हे डाउन सिंड्रोमने जन्माला येत आहे. म्हणून जनजागृती करणे ही काळाची गरज आहे. डाऊन सिंड्रोम फेडरेशन ऑफ इंडिया आणि डाऊन सिंड्रोम केअर असोसिएशन तसेच देशभरातील इतर अनेक संस्था अशा आजाराने त्रस्त असणा-यांसाठी कार्यरत आहेत आणि सिंड्रोम असलेल्या व्यक्तींच्या व्यवस्थापनावर काही विशिष्ट स्त्रोत आहेत. अशा संस्थांपर्यंत लवकरात लवकर पोहोचणे ही कुटुंबाची जबाबदारी आहे.
मानसिक आजाराची लक्षणे, मानसिक आजार उपाय मराठीत (Mental Illness In Marathi)
तज्ज्ञांचे मत
Freepik.com
जगभरात संशोधक डाऊन सिंड्रोमच्या प्रगत उपचारांवर काम करत आहेत. वाढीच्या आणि विकासाच्या दरम्यान पॅथॉलॉजिकल प्रक्रियेचे नियमन करणारी विशिष्ट औषधे व्यावसायिक थेरपी आणि पुनर्वसनाचे परिणाम वाढविण्यास मदत करू शकतात. त्याचप्रमाणे, संज्ञानात्मक क्षमता सुधारण्यासाठी पेप्टाइड्स (लहान प्रथिनेचे रेणू) आणि तंत्रिका / मेंदूशी संबंधित वाढ घटक तसेच जनुक उपचारांवर संशोधन केले जात आहे. डॉ. प्रदीप महाजन (रीजनरेटिव्ह मेडिसिन रिसर्चर, स्टेमआरएक्स बायोसाइन्स सोल्यूशन्स प्रायव्हेट लिमिटेड, मुंबई) डाऊन सिंड्रोमसह अनेक अटींचे मूलभूत पॅथॉलॉजी संबोधित करण्यासाठी पुनरुत्पादक औषध, सेल-आधारित थेरपी प्रोटोकॉलवर काम करतात.
डॉ महाजन सांगतात आम्ही शरीराच्या नैसर्गिक उपचार क्षमतेचा उपयोग करणार-या एका थेरपीविषयी बोलत आहोत. उदाहरणार्थ, डाउन सिंड्रोममध्ये, न्यूरॉन्समध्ये (मेंदूच्या मूलभूत कार्यात्मक युनिट्स) मध्ये रचनात्मक दोष आहे. आपल्या शरीरातील मेसेन्चाइमल पेशींना स्वत: चे नूतनीकरण तसेच मज्जातंतूंच्या विभेदक क्षमता असल्याचे दर्शविले गेले आहे; म्हणूनच, सामान्य न्यूरॉन्सच्या पुनरुत्पादनात मदत होऊ शकते. अभ्यासानुसार असे दिसून आले आहे की सुरुवातीच्या काळात सेल-आधारित थेरपी केल्यावर लक्षणांची तीव्रता कमी होते. डॉ महाजन सांगतात ही फक्त एक यंत्रणा आहे. अर्थात, याचा अर्थ असा नाही की पुनर्वसन आणि व्यावसायिक थेरपी टाळता येऊ शकतात.
लहान मुलांमध्ये आत्मविश्वास निर्माण करण्यासाठी सोप्या टिप्स
तुमच्या सौंदर्यामध्ये भर घालण्यासाठी POPxo आणि MyGlamm येत आहेत एकत्र. आमच्या The Great Glamm Survey मध्ये सहभागी व्हा आणि जिंका रुपये 1,000 हजार पर्यंतचा फायदा आणि सोबत मिळवा एक MyGlamm कडून मोफत लिपस्टिक