निरोगी जीवनशैलीचे रहस्य दडले आहे आयुर्वेदात

निरोगी आणि फिट जीवनशैली प्रत्येकालाच हवी असते. आपले हे फिटनेस ध्येय आपण आयुर्वेदाच्या मार्गाने नक्कीच साध्य करू शकतो. सध्या साथीच्या रोगामुळे उद्भवणाऱ्या शहरी जीवनशैलीत संबंधित आजारांचा व्यापक प्रसार आणि तंदुरुस्तीच्या आरोग्यविषयक फायद्यांविषयी वाढती जागरूकता यामुळे आपल्यातील बऱ्याच जणांना आपल्या रोजच्या जीवनात विशिष्ट आहार, व्यायाम योजना आणि इतर आरोग्यविषयक व्यायामाचा समावेश करण्यास उद्युक्त केले आहे. आयुर्वेदाची प्राचीन आरोग्य प्रणाली जीवन, दीर्घायुष्य आणि आपल्या सर्वांगीण कल्याणांवर लक्ष केंद्रित करते – मग ती शारीरिक, मानसिक किंवा आध्यात्मिक असो. स्वचिकित्सा करण्याचे शास्त्र म्हणून, आयुर्वेदात विविध आहार, जीवनशैली आहार, मालिश आणि औषधी वनस्पतींचा समावेश केला जातो. आयुर्वेदामुळे तुम्हाला मिळते निरोगी आरोग्य आणि तंदरुस्त शरीर प्रकृती. दैनंदिन जीवनात उत्साही राहण्यासाठी मिलेनियम हर्बल केअरचे वैद्यकीय सल्लागार कार्यकारी डॉ दीपेश महेंद्र वाघमारे यांनी सांगितलेला हा आयुर्वेदिक सल्ला तुमच्या नक्कीच फायद्याचा ठरेल.

उत्साह वाढवण्यासाठी –

दिवसाच्या कामानंतर तुम्हाला सुस्त वाटते का? सकाळी उठून व्यायाम किंवा योगाचे सत्र पूर्ण करण्याचा उत्साह वाचत नाही का? मग यावर कॉफी किंवा स्टेरॉयड हा नक्कीच उपाय नाही. आपल्या शरीरात येणारी ही सुस्ती टाळण्यासाठी आयुर्वेदिक औषधी वनस्पतीची ऊर्जा आवश्यक आहे. अश्वगंधा, ब्राह्मी आणि तुळशी या औषधी वनस्पती शारीरिक आणि मानसिक ताणतणावात आपल्या शरीराची लवचिकता वाढवून आपली ऊर्जा टिकवून ठेवू शकतात. ज्यामुळे तुम्हाला दिवसभर उत्साही वाटते.

Instagram

ऊर्जा टिकून राहण्यासाठी –

तुम्ही खूप व्यायाम करत असाल तर तुमची ऊर्जा नक्कीच कमी होते. मानसिक ताण आणि शारीरिक क्रिया यांचा परस्पर संबंधित आहे असं मानलं जातं. म्हणून आपण हे देखील लक्षात ठेवले पाहिजे की शरीरात तग धरण्याची क्षमता कमी असणं हे देखील तणावग्रस्त मनाचा एक परिणाम आहे. अश्वगंधा, ब्राह्मी आणि शतावरी कल्प जसे वनस्पती अधिवृक्क शक्ती वाढवून आणि स्नायूंना ऑक्सिजनची उपलब्धता वाढवून कोर ऊर्जा पातळी तयार करण्यास मदत करतात, यामुळे मानसिकरित्या आपण रिलॅक्स होतो. आपल्या दैनंदिन आहारामध्ये बदाम, दालचिनी, जिरे आणि नट्स असे पदार्थ असायला हवे. कारण हे सर्व शरीरात ऊर्जा आणण्यासाठी योग्य आणि पुरेसे आहेत.

मेटाबॉलिजम नियंत्रित ठेवण्यासाठी –

आपल्याकडे उत्कृष्ट सेल्युलर मेटाबॉलिजम असेल तर आपल्या तंदुरुस्तीचा वेगवान निकाल नक्कीच मिळू शकतो. गुडुची (टिनोस्पोरा कॉर्डिफोलिया) सारख्या आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आपल्या आतड्याचे आरोग्य वाढविण्यास मदत करतात, यामुळे आपल्या आतड्यांमधील चांगले मायक्रोबायोम वाढवते ज्यामुळे शॉर्ट-चेन फैटी एसिड तयार होतो आणि शरीरातील चरबीचे स्टोअर्स वाढतात. यामुळे सामान्य श्रेणीत रक्तातील साखरेची पातळी राखण्यास मदत होते. दालचिनीसारखे मसाले आपल्या शरीरात चरबीच्या पेशींची निर्मिती टाळण्यास मदत करतात, तर हळद किंवा हळदीमध्ये असलेले कर्क्युमिन चरबीच्या पेशी प्रभावीपणे बर्न करण्यास आणि शरीराची मेटाबॉलिज्म वाढविण्यास मदत करते. आपल्या नियमित आहारात मिरपूड समाविष्ट केल्याने थर्माजेनिकचा प्रभाव आणि एक ग्लासभर पाण्यातील जिरे टाकून पिण्याने मेटाबॉलिजम वाढवण्यास मदत होते.

Shutterstock

शारीरिक सुधारणेसाठी –

प्राचीन आयुर्वेदशास्त्रज्ञांनी “Balaardh” या संकल्पनेची वकिली केली. याचा अर्थ असा होतो की शरीराची संपूर्ण शक्ती केवळ 50% कोणत्याही प्रकारच्या कठोर व्यायामासाठी वापरली जाते. आंतरिक तंदुरुस्तीसाठी काही तज्ञ जोरदार व्यायामाच्या सत्रानंतर 24 तास विश्रांती घेण्याची देखील शिफारस करतात. अशा वेळी सांधे, स्नायू आणि संयोजी ऊतकांमधील वेदना आणि वेदना कमी करण्यासाठी तिळाच्या तेलासह अभ्यंग (स्वयं-मालिश) ही पारंपारिक प्रक्रिया फायदेशीर ठरू शकते. हळद आणि आले सारख्या औषधी जळजळ कमी करण्यास मदत करतात, तर अश्वगंधा आणि बाळा स्नायूंना बळकट आणि पोषण देण्यास मदत करतात. प्रथिनेयुक्त बीन्ससह आपल्या स्नायू आणि आयुर्वेदसाठी मूग आणि उडीद डाळ बनविण्यास मदत होते. बदाम, खजूर, केशर आणि तूप आपल्याला पुरेशी पुनरुज्जीवन देतात आणि कठोर वर्कआउट सत्रामधून ऊर्जा वेगाने पुनर्प्राप्त करण्यात आपली मदत करू शकतात.

Shutterstock

लवचिकता वाढण्यासाठी –

फिटनेस हे आपल्या मनातील शीर्षस्थानी असले तरीही आपल्याला आपल्या हाडांची आणि सांध्याच्या आरोग्याची विशेष काळजी घ्यावी लागते. क्रीक आणि वेदना लहानपणापासूनच आपल्या हालचालीस अडथळा आणण्यास सुरवात करतात, प्रामुख्याने अस्वास्थ्यकर जीवनशैलीमुळे स्त्रियांना त्यांच्या वयाच्या तीसाव्या वर्षापासून विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. सुधारित हाडांचे आरोग्य आणि संयुक्त लवचिकता आपल्याला आपल्या इच्छेचा थोडा चांगला हाय-स्पीड ड्रिल करण्यास मदत करते. आयुर्वेद अनेक औषधी वनस्पती सांगण्यात येतात ज्या पारंपारिकपणे हाडांची मजबुती, संयुक्त लवचिकता आणि स्थानिक वेदना कमी करण्यासाठी वापरल्या जातात. हाडजोड, सलाई गुग्गुल, अश्वगंधा आणि बालासारख्या औषधी वनस्पती हाडांच्या पेशी होमिओस्टॅसिस पुनर्संचयित करण्यासाठी, हाडांच्या खनिजांची घनता सुधारण्यासाठी आणि संयुक्त सूजन कमी करण्यासाठी वैद्यकीयदृष्ट्या सिद्ध करतात. सांधे आणि स्नायू कडक होणे कमी करण्यासाठी दशमूल (10 औषधी वनस्पतींची मुळे) तेल देखील पसंत आहे, ज्यामुळे लवचिकता सुधारते.

चांगली झोप मिळण्यासाठी –

चांगली झोप मनाच्या आणि शरीराच्या आरोग्यासाठी नेहमीच महत्वाची असते. आपले शरीर स्वतःला बरे करण्यास आणि स्वत: ला दुरुस्त करण्यास सक्षम आहे. यासाठी नियमित पुरेशी झोप घ्यावी ज्यामुळे तुमचे शरीर निवांत आणि तंदरुस्त राहते. शिवाय यामुळे तुम्ही दुसऱ्या दिवशी पुन्हा वर्कआऊट साठी तत्पर होता. ब्राह्मी, शंखपुष्पी, सर्पगंधा, वाच आणि अश्वगंधा ही एक आवश्यक औषधी वनस्पती आहेत जी तुमच्या नर्वस सिस्टमला आराम देतात, मानसिक थकवा कमी करतात आणि तुमच्या मनावर शांत परिणाम करतात. अशाप्रकारे आयुर्वेदाने आपल्या झोपेवरही नियंत्रण मिळवता येऊ शकते. आरोग्याच्या संकल्पनेचे पुनर्मूल्यांकन करण्यासाठी, योग्य उद्दीष्टे ठेवण्यासाठी आणि सर्वांना तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी आयुर्वेद एक प्राचीन परंतु अत्यंत संबंधित प्रणाली आहे.